Кластэрная сістэма ў Рэспубліцы Беларусь

Класцерны падыход найлепшым чынам зарэкамендаваў сябе ў сусветнай практыцы (на працягу апошніх 15 гадоў стварэнне кластараў з'яўляецца адным з галоўных напрамкаў палітыкі па павышэнні канкурэнтаздольнасці рэгіёнаў і нацыянальных эканомік).

Кластарная мадэль арганізацыі эканомікі як ніякі іншы механізм здольна стымуляваць развіццё рэгіёнаў. Працэс фармавання кластараў, як паказвае досвед іншых краін, з'яўляецца не толькі натуральным, эвалюцыйным працэсам, але і працэсам кіраваным. У сувязі з гэтым апошнім часам у Беларусі стала актыўна фармавацца кластарная палітыка.

Прынцыповыя яе асновы закладзены ў Канцэпцыі фарміравання і развіцця інавацыйна-прамысловых кластараў у Рэспубліцы Беларусь (ПАСТАНАВАННЕ САВЕТА МІНІСТРАЎ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУС студзеня 2014 г. N 27 «АБ ЗАЦВЯРДЖЭННІ КАНЦЭПЦЫІ ФАРМАВАННЯ І РАЗВІЦЦЯ ІНАВАЦЫЙНА-ПРАМЫСЛОВАХ КЛАСТЭРАЎ У РЭСПУБЛІКЕ БЕЛАРУСЬ І МЕРАПРЫЕМСТВАЎ ПА ЯЕ РЭАЛІЗАЦЫІ іка-фармацэўтычны кластар, у г. Мінску − прыборабудаўнічы кластар, у Мінскім раёне - інавацыйна-прамысловы кластар у сферы энергазберажэння.

Што такое кластар?

Кластар - сукупнасць юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў, тэрытарыяльна лакалізаваных, якія ўзаемадзейнічаюць паміж сабой на дагаворнай аснове і ўдзельнічаюць у працэсе стварэння дабаўленай вартасці.

Асноўнымі катэгорыямі ўдзельнікаў кластара з'яўляюцца:

-арганізацыі (індывідуальныя прадпрымальнікі), якія спецыялізуюцца на профільных відах дзейнасці;

-арганізацыі (індывідуальныя прадпрымальнікі), якія пастаўляюць прадукцыю або аказваюць паслугі для спецыялізаваных арганізацый;

-арганізацыі, якія забяспечваюць функцыянаванне транспартнай, энергетычнай, інжынернай, прыродаахоўнай і інфармацыйнатэлекамунікацыйнай інфраструктуры;

-арганізацыі (індывідуальныя прадпрымальнікі, якія прадстаўляюць адпаведныя паслугі) рынкавай інфраструктуры (аўдытарскія, кансалтынгавыя, крэдытныя, страхавыя і лізінгавыя паслугі, лагістыка, гандаль, аперацыі з нерухомасцю);

-навуковыя арганізацыі і ўстановы прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай і паслядыпломнай адукацыі; -некамерцыйныя і грамадскія арганізацыі, аб'яднанні прадпрымальнікаў, гандлёва-прамысловыя палаты;

-суб'екты інавацыйнай інфраструктуры і інфраструктуры падтрымкі малога і сярэдняга прадпрымальніцтва.

Асноўныя перадумовы кластарнага развіцця ў Рэспубліцы Беларусь

Паслядоўнае рэфармаванне адносін уласнасці, якое прадугледжвае фармаванне значнага сектара малога і сярэдняга прадпрымальніцтва, і, як следства, спрыяльнага канкурэнтнага асяроддзя; інвестыцыйна-структурная перабудова эканомікі, накіраваная на паступовае замяшчэнне традыцыйных галін, якія вычарпалі свой жыццёвы цыкл на існуючай тэхналагічнай базе, галінамі высокатэхналагічнага сектара, якія выкарыстоўваюць тэхналогіі 5-га і 6-га тэхналагічных укладаў;

дакладнае размежаванне функцый дзяржаўнага рэгулявання і гаспадарчага кіравання, што прадугледжвае трансфармацыю існуючай сістэмы дзяржаўнага кіравання галінамі нацыянальнай эканомікі (відамі эканамічнай дзейнасці) у напрамку канцэнтрацыі за галіновымі органамі дзяржаўнага кіравання выключна функцый стратэгічнага развіцця сфер дзейнасці, што курыруюцца.

На арганізацыі кластарнага развіцця, як правіла, ускладаюцца наступныя функцыі

- Арганізацыя ўзаемадзеяння ўдзельнікаў кластара паміж сабой і забеспячэнне законных правоў і агульных інтарэсаў удзельнікаў кластара ў адносінах з дзяржаўнымі органамі;

- арганізацыя распрацоўкі і выканання кластарных праектаў;

- арганізацыя распрацоўкі і выканання стратэгіі развіцця кластара;

- арганізацыя кіравання і эксплуатацыя аб'ектаў спецыялізаванай інфраструктуры кластара ў інтарэсах усіх удзельнікаў кластара.